Jakie są fazy uzależnienia od
alkoholu?

Fazy uzależnienia

Alkoholizm to choroba niezawiniona. Niezależnie od fazy rozwoju każdy moment, w którym znajduje się osoba nią dotknięta jest dobry do podjęcia leczenia uzależnienia. Najskuteczniejszym, znanym na dzień dzisiejszy, sposobem jest terapia uzależnień. Leczenie uzależnień jest procesem dostarczającym wiedzy na temat choroby, dającym narzędzia i motywację do zmiany sposobu myślenia i stylu życia.

Faza pierwsza: prealkoholiczna - faza objawowa

Według Jelinka właśnie tu potencjalny kandydat zaczyna ( wcześniej niż inni) odkrywać atrakcyjność alkoholu jako środka przynoszącego przyjemność i uśmierzającego nieprzyjemne sytuacje i stany emocjonalne. Na tym etapie ulga jakiej doświadcza chory jest proporcjonalnie większa niż u zdrowych ludzi. Zaczyna więc korzystać z przywileju ulgi nie zastanawiając się nad rozwojem zaburzenia, dla którego jedynym ratunkiem stanie się terapia uzależnień. Okazjonalne spożywanie trunków szybko zamienia się w rytuał towarzyszący wszystkim napięciowym sytuacjom, co powoduje utratę zdolności radzenia sobie z emocjami i stresem bez używki. Chęć doznania szybkiej ulgi prowadzi do coraz częstszego lub nawet codziennego spożywania środka. Faza pierwsza to także czas budowania tolerancji , czyli coraz większe dawki substancji by uzyskać pożądany efekt. Na tym etapie o leczeniu uzależnienia nie myśli jeszcze ani rodzina ani tym bardziej sam chory.

Faza druga: ostrzegawcza

Podczas przebiegu tej fazy nasilają się wszystkie powyżej opisane objawy. Dodatkowo pojawiają się momenty tzw. urwanego filmu. Takie sytuacje powtarzają się nawet po małych dawkach substancji psychoaktywnej i osoba nie jest w stanie krytycznie ocenić swojej sytuacji i zaprzestać upijania się, częściej usprawiedliwia swoje nałogowe zachowanie, unika rozmów na ten temat, jak również zbywa sugestie w kwestii podjęcia leczenia uzależnienia. Dla porównania u ludzi zdrowych także mogą wystąpić zaburzenia pamięci pod wpływam bardzo dużych dawek substancji psychoaktywnej, przy czym takie momenty skłaniają ich do refleksji. U osób alkoholozależnych nie tylko brak takiej refleksji, ale wszelkie uwagi dotyczące podjęcia terapii uzależnień wzbudzają złość i niechęć.

Uzależniony zaczyna koncentrować się wokół substancji psychoaktywnej coraz częściej szuka okazji dla doznania poczucia ulgi i nierzadko pije w ukryciu. Sposób używania etanolu zmienia się diametralnie , a kontrola pica ulega upośledzeniu.

Faza trzecia: krytyczna

Faza krytyczna charakteryzuje się całkowitą utratą kontroli picia. Oznacza to, że gdy osoba rozpocznie spożywanie używki, to nie jest w stanie przestać bez doznania stanu upojenia. Rozwój choroby prowadzi do silnego przymusu picia, nawet fizycznego, co nazywamy głodem alkoholowym. Człowiek pije ciągami, czyli przez kilka dni a nawet tygodni. Umacniają się psychologiczne mechanizmy uzależnienia . Alkoholik oszukuje wszystkich, a przede wszystkim samego siebie, izoluje się od znajomych (tworzy komfort upijania się), poważnie zaniedbuje rodzinę, składa wykraczające poza jego możliwości obietnice, przestaje się angażować w pracę, rezygnuje z hobby, z życia seksualnego, podejmuje nieskuteczne próby abstynencji oraz jeśli dostrzega potrzebę leczenia uzależnienia rozpoczyna negocjować swój udział w terapii uzależnień.

Faza czwarta: chroniczna

Według Jelinka wielodniowe czy wielotygodniowe okresy intoksykacji (nadużywania etanolu), czyli ciągi alkoholowe przeplatane są coraz to krótszymi okresami abstynencji. Szalejąca choroba upośledza procesy myślenia, zdolność do racjonalnej oceny faktów i prowadzi w kierunku rozpadu zasad moralnych. W fazie chronicznej pojawiają się psychozy, może dochodzić do epizodów spożywania alkoholi niekonsumpcyjnych, pojawia się bardzo wyraźnie zarysowany zespół abstynencyjny: obniżenie sprawności motorycznej, lęki i uszkodzenie mózgu – polineueopatia poalkoholowa. Wysoce prawdopodobne jest, że po latach nadużywania etanolu może zacząć spadać tolerancja, co oznacza, że już mała dawka powoduje oczekiwany efekt – upojenie.

Większość osób odbywających terapię uzależnień znajduje się dokładnie w tej fazie choroby. Jelinek przedstawia typowy rozwój choroby dotyczący większości osób, ale w wielu innych przypadkach postępowanie choroby może odbiegać od przedstawionego wzoru.